پیشینه و مبانی نظری گزارشگري مالي تحت وب (docx) 18 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 18 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
گزارشگري مالي تحت وب
2-2 ديباچه
روند پرشتاب دگرگوني هاي صورت گرفته در حوزه فن آوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) و به ويژه اينترنت، كليه ابعاد جوامع بشري را تحت تأثير قرار داده به گونه اي كه براي مثال در حوزهي حسابداري؛ منجر به معرفي يك روش نوين و انقلابي براي گزارشگري مالي شده است. اين روش نوين گزارشگري مالي در عصر جديد را گزارشگري تحت وب گويند. منظور از گزارشگري تحت وب، استفاده از امكان مبادله اطلاعات مالي با طرف هاي ذينفع از طريق اينترنت است.(عرب مازار يزدي ، 1384 ، 32)
در اين گفتار از فصل دوم نخست تاریخچه مختصری از اینترنت و وضعیت کنونی آن در ایران و جهان عنوان می شود سپس به محدوديت هاي گزارشگري مالي سنتي تشریح شده و سپس موضوعات مهمي كه حسابرسان داخلي و مديريت در اثر بكارگيري اين نوع گزارشگري با آن مواجه ميشوند مورد بحث واقع مي شود و در ادامه انگيزه ها و ريسك هاي ذاتي موجود در گزارشگري تحت وب مورد بررسي واقع مي شود و در انتها به ابزارهاي رايج مورد استفاده براي ارائه گزارشهاي مالي در اينترنت و نيز معايب و مزاياي آنها پرداخته مي شود.
2-2-1 تاريخچه اينترنت
اينترنت در پنتاگون (وزارت دفاع آمريكا) متولد شد. نام ابتدایی اينترنت آرپانت بود كه در بدو ایجاد يعني در سال 1969 بر آن نهاده شد. آرپانت به عنوان شالوده اصلي اينترنت بر آن بود تا خود را به شبكه هاي راديويي و ماهوارهاي وقت و همچنين به كامپيوترهاي ديگر متصل كند و كار پژوهشهاي مربوط به وزارت دفاع آمريكا را با سرعت و كيفيت بهتر به انجام برساند. آرپانت يا همان اينترنت جوان، خط تماس الكترونيك و محرمانه دست اندركاران وزارت دفاع آمريكا و پژوهشگران بوده است. آن چه امروز به نام پست الكترونيك مطرح شده و يكي از خدمات رايج اينترنت محسوب ميگردد، محصول همان دوران تماس كارشناسان نظامي و كامپيوترها در آرپانت است.
اينترنت تا سال 1983 كمتر از پانصد كامپيوتر ميزبان داشت و اين كامپيوترها عمدتاً در آزمايشگاههاي نظامي و بخشهاي كامپيوتري آمريكا قرار داشت.اما چهار سال بعد در سال 1987 اينترنت درصدها دانشگاه و آزمايشگاه پژوهشي، صاحب 28 هزار كامپيوتر ميزبان شد. و روز به روز نيز بر تعداد آن افزوده شده و پيشبيني ميشود تا سال 2010 تعداد مشتركان به يك ميليارد نفر برسد.
2-2-2وضعيت كنوني اينترنت در ايران و جهان
اينترنت در ايران هر روز فراگيرتر مي شود، از زماني كه پژوهشگران ايراني در سال 1370 براي اولين بار در مركز پژوهشهاي فيزيك نظري و رياضي به اينترنت متصل شدند 16 سال مي گذرد از آن زمان تاكنون اينترنت نه تنها در كشور ما بلكه در ساير كشورهاي جهان نیز رشد كرده است. اكنون ضريب نفوذ اينترنت در ايران از متوسط آسيا بالاتر رفته و در خاورميانه نيز به مقام اول دست يافته است. با اين حال، ايران براي رسيدن به جايگاه مناسب در دسترس به اينترنت، هنوز بايد گامهاي بلندي بردارد. شمار كاربران اينترنت در ايران در سال 1994 از 250 نفر فراتر نميرفت اما اكنون بيش از 5 ميليون نفر به صورت دائم و 15 ميليون نفر به صورت كاربر غير دائم از اينترنت استفاده مي كنند به اين ترتيب ضريب نفوذ اينترنت در ايران از صفر در سال 1994 به 15 ميليون نفر در سال 2006 افزايش يافته است. اين آمار و ارقام با ارزان تر شدن دسترسي به كامپيوتر و تكنولوژي ، ميتوان انتظار داشت كه به افزايش خود ادامه دهد.(سايت شركت مخابرات)
در ارتباط با كل جهان، آمريكاي شمالي، اروپا و اقيانوسيه مناطقي هستند كه نقش عمدهاي را در پذيرش تكنولوژي اينترنت ايفا مي كنند. بر طبق آمارهاي استفاده از اينترنت در جهان (2006) ، 16 درصد از جمعيت جهان تكنولوژي اينترنت را پذيرفته اند .(Tehmina , 2006, pp.1-2)
نگا ره 2-1 چکیده ای از استفاده جهاني از اينترنت را نشان مي دهد.
مناطق جهانجمعيت تا سال 2006درصد جمعيت از كل جهاناستفاده از اينترنت (جديدترين اطلاعات)درصد جمعيت (نفوذ)درصد استفاده جهانيرشد استفاده از اينترنت از سال 2005-2000آفريقا9152109281/14%227375005/2%2/2%7/403%آسيا36677740664/56%3642707139/9%7/35%7/218%اروپا8072890204/12%2901219579/35%5/28%1/176%خاورميانه1900841619/2%182035006/9%8/1%2/454%امريكاي شمالي3314732761/5%2258014281/68%2/22%9/108%امريكاي لاتين5539086325/8%790335973/14%8/7%4/337%اقيانوسيه339569775/0%176907629/52%8/1%2/132%كل جهان6499697060100%10180573897/15%100%182%
2-2-3 محدوديت هاي گزارشگري مالي سنتي
اطلاعات تجاري توسط معاملات تجاري ايجاد مي شوند و در بسياري از نقاط سازمان كه اغلب با يكديگر مرتبط نيستند استفاده مي شوند. در واقع مديريت و واحد گزارشگري تجاري از يك شيوه باز و مورد توافق پيروي نمي كنند. پراكندگي اين اطلاعات به عواملي مانند توانائي سازمان براي استفاده از اطلاعات تجاري و تقسيم اطلاعات در بين بخشها محدود مي شود.(بزرگ اصل ، ولی پور رکنی ، 1385 ،83)
حاصل اصلي فرآيند گزارشگري مالي تا امروز توليد صورتهاي مالي اساسي و يادداشتهاي ضميمه اين صورتها بوده است كه همواره فرض بر اين است كه به نحوي منطقي نيازهاي استفاده كنندگان برون سازمانی و ساير ذينفعان هدف را تأمين مي كند. اما برخي محدوديتهاي روش هاي رايج يا به تعبيري سنتي گزارشگري مالي تا اندازه اي آن را از اهداف خود دور مي سازد. برخي از آن محدوديت ها عبارتند از: (1) گزارشهاي مالي عملاً در اختيار گروه وسيعي از استفاده كنندگان قرار نمي گيرد، (2) اين گزارشها تمامي نيازهاي اطلاعاتي سرمايه گذاران و ساير استفاده كنندگان مالي را برآورده نمي كند، (3) فاقد شاخص هائي درباره موفقيتهاي مالي آينده در ارتباط با تصميمات جاري است و بالاخره (4) چارچوب مفهومي و معيارهاي شناخت دارايي ها در گزارشگري موسوم مالي فاقد جنبه هاي مرتبط با «ارتباطات نامشهود» و «دارائي هاي مبتني بر دانش و اطلاعات»است، همانا كه كسب و كار مدرن بر پايه آنها شكل مي گيرد (عرب مازار يزدي ، 1384 ، 32-31)
منبع اطلاعات ثانويه:تحليل گرانمنبع اطلاعات اوليه:شركتهامخزن يا انبار اطلاعات:صفحات وبدسترسي به اطلاعات:استفاده کنندگان كنندگانبه عبارتي مي توان محدوديت هاي گزارشگري مالي سنتي را در تفاوت آن با گزارشگري مالي تحت وب بدين گونه بيان كرد: تفاوت عمده بين ارائه سنتي اطلاعات مالي (نسخه چاپي) و تحت وب اين است كه با اينترنت، هيچ مرزي وجود ندارد كه بتوان فهميد كه چه كسي از اطلاعات استفاده ميكند، در واقع محدوده آن كل جهان است. دومين تفاوت كه در استفاده از اينترنت وجود دارد، انتشار همزمان عقايد اشخاص ثالث از قبيل تحليلگراني است كه در نسخه چاپي امكان آن وجود نداشت. تفاوت ديگر، انتشار اطلاعات شركت در وب سايت هاي اشخاص ثالث مي باشد. در حاليكه هيچ گونه گزارش مالي در وب سايت اوليه شركت وجود ندارد. نمودار 1-2 خلاصه اي از اين فرآيند جريان اطلاعات را نشان ميدهد (Tehmina , 2006 , 4)
نمودار 2-1 جريان اطلاعات در گزارشگري مالي تحت وب
2-2-4 لزوم مدل جديد گزارشگري مالي
اولين و بزرگترين عامل كه در كار سازمان ها تغيير ايجاد كرده و خواهد كرد، اينترنت است. اينترنت با تغيير اساسي روش عملكرد شركتها، حرفه را زير و رو مي كند، اين تغييرات به مراتب فراتر از تجارت الكترونيكي است، تغيير بنيادي در فرآيندها و فرهنگ سازمان ميباشد.
در حاليكه اينترنت، فن آوري اطلاعاتي است كه بيشترين مسئوليت را براي تغيير در رويه حرفه به عهده دارد، نبايد نقش سامانه هاي برنامه ريزي منابع شركت را ناديده گرفت، آنچه كه سامانه هاي ERP انجام مي دهند اين است كه همه اطلاعات سازمان را در يک منبع مرکزي گردآوري مي کنند به طوريکه دسترسي به اطلاعات كليدي مخصوصاً براي اعضاء خارج از سازمان خيلي آسانتر مي شود. بدست آوردن يك مرحله بالاتر ERP مستلزم هماهنگي سامانه ERP داخلي سازمان با سامانه هاي فروشندگان و مشتريان ميباشد كه باعث ايجاد سامانه برنامه ريزي منابع چند شركت (MERP) ميشود. تكنولوژي توانمند براي تكامل چنين سامانه هايي، اينترنت است.
در اين جا ممكن است اين سوال پيش آيد كه چگونه فن آوري اطلاعات به مدل هاي گزارشگري مالي مرتبط مي باشد و چرا اين مدل ها به تغيير نياز خواهند داشت. جواب كوتاه و مختصر اين است كه سرمايه گذاران و اعتبار دهندگان نيز جزو اعضاء حرفه محسوب مي شوند. و دنبال منابع اطلاعاتي متناوب براي ارزيابي كارائي شركت هستند. از طرفي پيشرفت چشمگير فن آوري اطلاعات و مزاياي آن باعث مي شود اطلاعات زيادي از طريق پايگاه عمومي داده ها مخصوصاً اينترنت قابل دسترسي باشد و در نتيجه تصميم گيرندگان بتوانند به طور روز افزون از اطلاعات به موقع و متنوع براي تصميم گيري استفاده نمايند. در حاليكه آنها هنوز مجبور به استفاده از اطلاعات صورتهاي مالي حسابرسي شده هستند كه اين اطلاعات تنها به صورت دوره اي و بر مبناي گذشته قابل دسترسي هستند. بنابراين منطقي است فرض كنيم كه انتظار آنها نيز براي دسترسي به اطلاعات كليدي موجود در سامانه هاي اطلاعاتي داخلي شركتها، بيشتر خواهد شد. اين انتظارات براي بعضي افراد كاملاً متفاوت از افشاهايي است كه توسط سازمانها روزانه به صورت رايگان از طريق سايتها ارائه مي شوند. صرفاً اعلام ساده اسناد ملي و صورتهاي مالي حسابرسي شده (به صورت دوره اي و بر مبناي گذشته)، و آنها را از طريق اينترنت در اختيار عموم گذاشتن، نياز سرمايه گذاران را كه با بي تابي جوياي اطلاعات جاري درباره وضعيت مالي شركت هستند، برطرف نمي كند. بنابراين، اين اطلاعات حسابداري ارائه شده، براي تصميم گيري كم اهميت خواهد بود مگر اينكه مدلي جديد به منظور تهيه اطلاعات مالي به موقع و برطرف كردن اين نياز، ايجاد شود (WWW.//Bilan.ir/index.php1 )
2-2-5 موضوعات مهم در ارتباط با گزارشگري مالي تحت وب
به كارگيري گزارشگري مالي تحت وب بوسيله شركتها چالشهاي جديدي را براي مديريت در مقابله با تعيين چارچوب كنترلي و براي حسابرسان داخلي در ارتباط با بررسي اين كنترلها بوجود خواهد آورد. لايمر معتقد است كه تحقق يافتن مدل به ظاهر ساده گزارشگري مالی تحت وب (براي تهيه كنندگان و استفاده كنندگان) در عمل بسياري از موضوعات جديدي را در چهار جنبه زير بوجود مي آورد:
- چه چيزي گزارش شود؟ در رابطه با اينكه چه چيزي گزارش شود دو موضوع مهم حيطه گزارشگري و عمق گزارشگري مطرح است. حيطه گزارشگري شامل پنج نوع گزارشگري معمول كه عبارتند از: گزارشگري سالانه، گزارش ميان دورهاي، نتايج سالانه يا ميان دوره اي، تغييرات بلادرنگ قيمت سهام و اطلاعات تاريخي سود سهم مي باشد.
عمق گزارشگري به اين معني است كه اطلاعات گزارش بايد عيني يا ذهني باشد كه در اين ارتباط بايد به توان تحليل استفاده كنندگان توجه شود.
- كي گزارش شود؟ : تناوب و زمان گزارشگري بستگي به نوع اطلاعات مالي گزارش شده دارد. برخي از موضوعات مهم در اين ارتباط عبارتند از:
آيا گزارشهاي ميان دوره اي بايد بر مبناي سه ماهه يا شش ماهه تهيه شود؟
آيا گزارش مالي سالانه (كه شامل گزارش حسابرسي نيز مي باشد) بايد بلافاصله پس از تكميل شدن گزارش حسابرسي و به صورت آنلاين در سايت قرار گيرد؟
اطلاعات مربوط به عملكرد مالي شركت بايد چه مدت پس از انتشار رسمي در وب سايت به اطلاع عموم برسد؟
- چگونه گزارش شود؟ : آيا استفاده كنندگان قادر به دانلود کردن (بارگذاري) اطلاعات به شكلي هستند كه تجزيه و تحليلهاي بعدي آنها را تسهيل كند (براي مثال در شكل يك صفحه گسترده الكترونيكي)؟
آيا اطلاعات مالي شركت در محل مناسبي در وب سايت شركت قرار گرفته است؟
در چه عمقي از صفحهي اصلي وب سايت، استفاده كنندگان مي توانند اطلاعات مالي مرتبط را رديابي كنند؟
آيا اطلاعات مالي به صورت مناسبي در وب سايت شركت مرتب سازي شده اند تا استفاده كنندگان از جلو و عقب رفتن در ميان انبوه داده ها اجتناب ورزند؟
آيا صفحات وبي كه اطلاعات مالي در آن قرار دارند از طريق پيوند اينترنتي به هم وصل شدهاند؟
آيا بايد از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي(XBRL) براي گزارشگري مالي تحت وب استفاده كرد؟
- چه كسي مسئول گزارشگري است ؟ : افراد يا واحدهاي تجاري (اشخاص ثالث) كه درگير گزارشگري تحت وب مي باشند تأثير بسزايي بر صحت و سلامت اطلاعات مالي گزارش شده خواهند داشت، انواع موضوعات مهم در اين ارتباط عبارتند از:
چه فرد يا افرادي مسئول تصميم گيري در رابطه با گزارش اطلاعات مالي به صورت تحت وب مي باشند؟
چه شخص يا اشخاص مسئول گزارشگري اطلاعات به صورت تحت وب مي باشند؟
چه شخص يا اشخاصي مسئول تصويب و تأييد اطلاعات مالي هستند؟ (2003 , PP. 2-3 Pak-lok &)
2-2-6 انگيزه هاي موجود براي گزارشگري مالي تحت وب
الف : هزينه پائين انتشار اطلاعات:
هزينه انتشار اطلاعات در گزارشگري تحت وب پائين تر از هزينه آن در گزارشگري مالي سنتي مي باشد. بنابراين شركتهايي كه از گزارشگري مالي اينترنتي (IFR) استفاده ميكنند مي توانند از بروز اين هزينه تا حدود زيادي پيشگيري كنند. et al , 2006 , 128 ) (Muther Talal &
هزينه چاپ و ارسال هر نسخه از صورتهاي مالي در آمريكا به طور متوسط حدود ده دلار برآورد مي شود. به همين دليل پيش بيني مي شود كه شركتها تدريجاً روابط كاغذي خود با سرمايه گذاران را به صورت ارتباط الكترونيك در خواهند آورد.
ب: امكان ارائه اطلاعات به عموم ذينفعان:
گزارشگري تحت وب به شركتها اين امكان را مي دهد كه اطلاعات را به عموم ذينفعان ارائه دهد (در مقابل گزارشگري سالانه چاپي كه اطلاعات را به گروه خاصي ارائه ميدهد) در اين ارتباط اشباف (1999) نشان داد كه اطلاعات مالي، با پذيرش اينترنت به عنوان رسانهاي براي افشاي اطلاعات مالي عمومي خواهد شد. و همچنين بر طبق گفته چارلز (2003) تبادل اطلاعات مالي در اينترنت باعث افزايش مطابقت با مقررات افشا منصفانه خواهد شد et al , 2006 , 128 )& (Muther Talal
ج: امكان ارائه به موقع اطلاعات:
ارائه اطلاعات به موقع باعث بهبود افشا مي شود. اطلاعات به موقع فرآيند اتخاذ تصميم را تسريع كرده، به اطلاعات ارزش بخشيده، (لايمر، 1999) ، كارايي بازارها را افزايش داده؟، در تخصيص مناسب منابع نقش داشته و هزينه اي كه سرمايه گذاران براي بدست آوردن اطلاعات به موقع تحمل مي كنند را كاهش مي دهد (اشباف و ديگران، 1999)., 2006 , 129 ) et al , &(Muther Talal
د: افزايش تناوب ارائه اطلاعات مالي:
شركت ها به طور سنتي نتايج عمليات خود را به صورت فصلي در اختيار سرمايه گذاران قرار مي دهند. اما همان طور كه رئيس AICPA خطاب به يكي از كميته هاي سنا در سال 2000 گفت « گزارشدهي سالانه و فصلي نه تنها روز به روز بي مصرف تر مي شود بلكه تدريجاً به يك دايناسور يا موجودي تبديل مي شود كه تناسبي با فضاي زندگي امروز ما ندارد».
از آنجا كه عمليات تجاري امروزه آهنگ سريعي دارد و تناوب چرخه هاي آن در دوره يا ساير كوتاه تر از يك فصل واقع مي شود، با بهره گيري از اينترنت دوره گزارشدهي مالي نيز كوتاه تر مي شود. علاوه بر اين، امروزه سرمايه گذاران نيز متقاضي اطلاعات به موقع و گزارشدهي هاي بيشتر و در دوره هاي كوتاه تري هستند، چيزي مثل قيمت هاي لحظه اي سهام روي اينترنت. ( عرب مازار يزدي، 1384 ، 13 )
هـ :افزايش مقدار ارائه اطلاعات:
كميت اطلاعات را افزايش مي دهد، اطلاعات بر مبناي كاغذ ساده شده و خلاصه شده است در حاليكه گزارشگري تحت وب باعث مي شود شركت ها اطلاعات زياد و متراكم نشده اي را در سايت خود قرار دهند. 2006 , 129 ) et al , (Muther Talal &
طبيعي است كه انتظار داشته باشيم تناوب گزارشدهي و افشاء منتج به اطلاعات بيشتر ميشود، با اين حال پيش بيني مي كنيم كه مقدار افشاي اطلاعات، حتي به فرض ناكام ماندن گزارشدهي به هنگام، افزايش يابد. شركتهاي سرمايه گذاري خواهان افشاي اطلاعات بيشتر- چه مالي، چه غير مالي- نسبت به آنچه در صورتهاي مالي سالانه افشا ميشود، هستند زيرا اطلاعات صورتهاي مالي بر اساس الزامات نهادهاي قانوني منتشر ميشود. ( عرب مازار يزدي، 1384 ، 14 )
و: افزايش پيچيدگي هاي سرمايه گذاران:
تجارت پيچيده تر شده، بازار سرمايه بين المللي تر شده، قوانين و مقررات جهاني شده و صنايع دانش محور جاي صنايع سنتي را گرفته، در اين ميان اينترنت اين امكان را به افراد سرمايه گذار مي دهد تا كنترل آزادانه تري بر سرمايه گذاري هاي شخصي خودشان داشته باشند. رشدي كه اخيراً در امكانات دادوستد اينترنتي سهام صورت گرفته ، سبب ايجاد طبقه بندي جديدي از سرمايه گذاران شده است. اين طبقه گروهي هستند كه فعالتر مي باشند، آگاهي بيشتري از اوضاع دارند و قادرند خودشان در اينترنت به دادوستد بپردازند. سرمايه گذاران فردي عموماً جوان و تحصيلكرده هستند و نحوه استفاده از اينترنت را به خوبي مي دانند. 2006 , 129 ) et al , (Muther Talal &
ز: امكان برقراري ارتباط دوطرفه:
با افزايش پهناي باند مخابراتي، شركتها نيز اقدام به تعاملي تر كردن فضاي وب سايتهاي خود اقدام مي كرده اند. تعامل بيشتر و آسانتر با سرمايه گذاران امكان دريافت سريعتر بازخوردهاي كاربران و تنوع بيشتر در ارائه اطلاعات و دور شدن از فضاي ارائه اطلاعات غير پويا در قالب صفحات ابر متن يا HTML را فراهم مي آورد. اين تعامل بايد سبب انتقال هرچه بيشتر كنترل به دست سرمايه گذار (كاربر) شود و به آنها اجازه دهد تا نسبت به تغيير شكل گزارش ها به سليقه خود و مديريت اطلاعات مورد ارائه به آنها اقدام كنند.
اينترنت تكنولوژي هاي جديدي را براي گزارشگري معرفي مي كند كه سايت ها را براي سرمايه گذاران دوطرفه مي كند. به عقيده (جونز و لايمر، 2002) سه مورد از تكنولوژي اطلاعات كه استفاده فزاينده دارد عبارتند از: تكنولوژي ابر متن، صدا و تصوير و ارائه بلادرنگ. از اين تكنولوژي ها مي توان براي كنفرانس هاي ديداري و شنيداري صاحبان سهام، فرستادن يك پيام براي رئيس و ارائه جلسه ساليانه استفاده كرد (چارلز 2003). 2006 , 129 ) et al , (Muther Talal &
ح: ارائه طيف وسيعي از اطلاعات:
اينترنت اطلاعات گسترده اي (اطلاعات غير مالي و كيفي) مثل اطلاعات حسابرسي نشده، اطلاعاتي در رابطه با محيط زيست و مسئوليت اجتماعي شركت اطلاعات به روز درباره وقايع جديد شركت، انتشار مطبوعات، اطلاعات بروز درباره توليدات و خدمات شركت كه ارائه آنها در نسخه هاي چاپي پرهزينه و گران است را فراهم مي نمايد.
ط- خصوصي كردن، فردي نمودن و امكان تغيير:
امكان تغيير دادن به اين معني است كه ذينفعان قادر خواهند بود وب سايتها را به گونهاي تنظيم كنند كه تنها اطلاعات مورد نظر خودشان را برايشان نمايش دهد و ساير اطلاعات حجيمي را كه براي مخاطبان ديگري مورد نياز است از حوزه ديد خود خارج نمايند. (Haasbroek , Filistea , 2002 , 45)
2-2-7 ريسك هاي ذاتي در گزارشگري مالي تحت وب
به طور كلي ريسك هاي ذاتي گزارشگري مالي تحت وب را مي توان در چهار عامل زير طبقه بندي نمود:
الف: عامل قانون/ مقررات/ استانداردها: تاكنون هيچ گونه قانون يا مقرراتي شركتها را ملزم به انتشار گزارشهاي مالي خود بر روي وب نمي كند، در واقع شركتها افشا در وب را به عنوان اطلاعات اضافي داوطلبانه اي مي بينند نه به عنوان جايگزيني براي گزارشات سالانه چاپي. FASB (2000) اين موضوع را به صورت آشكار و روشني مورد بحث قرار ميدهد و معتقد است كه اطلاعات شكل گرفته در اينترنت محدود به تصورات شخص بوجود آورنده آن است و قوانين و مقررات حاكم بر توزيع كاغذي اطلاعات مالي شركت بر آن اطلاعات (تحت وب) نيز حاكم است. علاوه بر اين دبر سني و گري بر اين واقعيت تأكيد داشته و معتقدند كه گزارش حسابرس بطور مستقيم از موارد مندرج در گزارشهاي چاپي سالانه بدست مي آيد. 2006 , 129 ) et al , (Muther Talal &
ب: عامل حسابرسي مستقل: شركت مي تواند اطلاعات مالي حسابرسي نشده گزارش كند، صفحات وب براحتي تغيير داده مي شوند كه اين امر مغاير با گزارشهاي مالي چاپي ميباشد و يا ممكن است اطلاعات حسابرسي شده به اطلاعات حسابرسي نشده پيوند داده شود. چون غالباً شركتها سخني از وضعيت حسابرسي اطلاعات به ميان نميآورند، در نتيجه اطلاعات به اينترنت اشتباهات و از قلم افتادگي هايي روي مي دهد كه همه اين موارد از قابليت اعتماداطلاعات مي كاهد. 2006 , 129 ) et al , &(Muther Talal
در بحث كامل بودن اطلاعات مي توان بيان كرد كه اطلاعات روي وب ناهماهنگ است. اطلاعات ارائه شده بر روي وب نبايد با نسخه هاي چاپي ديگر گزارشات سالانه متناقض باشد. اگر مدارك روي اينترنت اطلاعات كامل شركت را شامل نمي شود، اين موضوع يعني كامل بودن اطلاعات بايد به روشني عنوان شود و نحوه تماس براي گرفتن اطلاعات كامل بايد مشخص شود.و حسابرسان از اينكه گزارشاتشان ناقص يا انتخابي در اختيار همگان قرار بگيرد نگران هستند. ارائه اطلاعات ناقص يا هدف بخشي از آنها موجب گمراهي ميشود، تمامي اطلاعات بايد منتشر شود نه تنها آنهايي كه مورد پسند و مطلوب است مدارك بايد به تمامي و كامل منتشر شود.(Haasbroek , Filistea , 2002 ,84)
ج: عوامل تكنولوژيكي: فن آوري هاي اينترنتي پيچيده است. اين فن آوري ها به آساني توسط شركتها و ذينفعان پذيرفته نمي شوند و مورد استفاده قرار نمي گيرند براي اينكه شركتها از طريق اينترنت بتوانند اطلاعات مالي را منتشر كنند، تغيير دهند و حسابرسي نمايند، به آموزش گستردهاي نياز دارند. استفاده كنندگان نيز به مهارتهاي رديابي و مهارتهاي تحليلي و تفسيري نيازمندند بسياري از وب سايت ها براي استفاده كنندگان مبتدي از نظر فن آوري زياده از حد پيشرفته هستند. اين وب سايت ها اغلب وقت و فضاي زيادي را اشغال مي كنند، نياز به پياده سازي كردن يا نصب برنامه هاي مختلفي دارند كه اغلب باعث مي شوند استفاده كنندگان بي تجربه خيلي زود منصرف شوند.
استفاده از كامپيوتر به عنوان وسيله اي براي ديدن گزارشات سالانه رضايت بخش نيست. كپي چاپي گزارش مالي يك مرز مشخص، واضح و قابل رويت و فيزيكي خلق مي كند و حضور فيزيكي خلاصه، اطمينان بخش و آشنا دارد. شكل ظاهري اش آشنا، قابل پيشبيني و به شدت استاندارد است حد و مرز وب سايت ها به اين اندازه مشخص نيست، وب سايت اغلب بزرگ، بيحد و گاهي مبهم و پيچيده به نظر مي رسد، تلاش براي فهم آن منجر به نارضايتي ميشود . (Haasbroek , Filistea , 2002 , 85)
د: عوامل غيرتكنولوژيكي: هزينه گزارشگري در اينترنت عامل اصل در تعيين وجود اين نوع گزارشگري مي باشد. گرچه ممكن است كه اين نوع گزارشگري موجب صرفه جويي در هزينه شود، ولي اين احتمال نيز وجود دارد كه انتشار هر دو نسخه الكترونيكي و چاپي گزارشها، نياز به اطمينان بخشي اضافي نسبت به داده هاي اينترنتي، افزايش هزينه دعاوي حقوقي ناشي از افشاي اطلاعات بيشتر (ولي حسابرسي نشده)، ساخت و نگهداري و توسعه دارايي هاي زيربنايي اينترنتي و متصل نمودن كامپيوترهاي شركت به اينترنت از طريق شبكه به خصوص براي شركتهاي كوچك و متوسط، موجب تحميل هزينه هاي بيشتري گردد.) ثقفي و ديگران، 1384 ، 137 )
اينترنت به مكاني براي تقابل جريان هاي مختلف و گاه مخالف فرهنگي و اجتماعي تبديل شده است، بنابراين، انتخاب زبان، واحد پول و مجموعه اصول پذيرفته شده حسابداري مشترك براي گزارشگري مالي در اينترنت؛ حائز اهميت است به همه اين عوامل موضوعات رفتاري مثل مقاومت در برابر تغيير كه يكي از ويژگيهاي انساني مي باشد را نيز اضافه كنيد.
2-2-8 زبان علامت گذاري فوق متن (HTML) در مقابل فرمت مدرك قابل حمل (pdf):
يكي از مهمترين تصميمات در ارتباط با طراحي صفحات وب براي گزارشگري مالي و تجاري استفاده از فرمت هاي HTML و يا pdf براي گزارشگري مي باشد. با در نظر گرفتن اهميت pdf , HTML به عنوان رسانه اي براي ارائه اطلاعات مالي، وجود تمايز بين آنها و آگاهي از مزايا و معايب هر يك مفيد به نظر مي رسد.
HTML: اين زبان، زبان برنامه نويسي تحت وب است. اين زبان استاندارد عمومي است براي ارائه اطلاعات در اينترنت و ساختن صفحات وب.
دستورات HTML براي ساختن صفحات وبي كه مي تواند نشانگر متن و تصوير باشد به كار ميرود.
PDF: اين فايل ها داراي فرمت خاصي هستند كه توسط شركت Adobe ايجاد شده است و براي مداركي بكار مي رود كه ارائه دقيقاً همسان از مدارك چاپي اصلي هستند. تمام عناصر يك مدرك چاپي تحت يك تصوير الكترونيكي گرفته مي شوند. فايل هاي PDF فرمت مستقلي دارند كه توسط شركت نرم افزاري Adobe Acrobat طراحي شده است. و حاوي قلم ها، رنگ ها ، نگاره بندي ها و تصاوير يكساني در كليه كامپيوترها و كليه تنظيمات كامپيوتري مي باشد براي ديدن، رديابي و چاپ كردن يك فايل PDF حتماً بايد از نرمافزار Acrobat Reader استفاده شود. اين نرم افزار را مي توان از سايت Adobe System بدون پرداخت هيچ هزينه اي دريافت نمود.
در نگاره شماره 2-2 مزايا و معايب PDF , HTML به صورت خلاصه نشان داده شده است: (, 2006 , 131-132 Mutlher talal )
نگاره شماره 2-2 مزایا و معایب HTML و PDF
فرمتمزايامعايبHTMLبدون نياز به مرورگر مي توان آن را بررسي كرد.اين فايل ها ممكن است به صورت تكه تكه (منشعب) باشند.فرمت آزاد استانداردي است.اسنادي كه از اين فايلها پرينت ميشوند شبيه اسناد اصلي نيستند.ميتوان آنرا به آساني به ساير صفحات HTML پيوند داد.براي تبديل سند اصلي به HTML بر حسب طرح و شكل دلخواه، نياز به كار عمده اي است.تمام موتورهاي جستجو مطالب فايل هاي HTML را فهرست مي كند.PDFنسخه چاپي آن دقيقا مشابه با نسخه الكترونيكي آن است.براي ديدن اين فايل ضروري است كه نرم افزار Adobe Reder را بر روي كامپيوتر خود داشته باشيد.ايجاد مدارك به روش PDF از روي مدارك اصلي ساده و كم هزينه است.اين فايل ها معمولا طولاني و براي ذخيره سازي روي كامپيوتر كند هستند.اطلاعات داخلي اين مدارك نمي تواند به اشتباه توسط كاربران تغيير يابد.فرمت PDF از مزايائي مانند چندرسانه اي بودن و دوطرفه بودن برخوردار نيست.اين فرمت به استفاده كنندگان اجازه نميدهد كه داده هاي مالي را به يك كاربرگ الكترونيكي (مثل Excel) براي تجزيه و تحليل بيشتر انتقال دهند.
منابع فارسي
آذر، عادل ، 1381 ، آمار و كاربرد آن در مديريت ، جلد دوم ،چاپ ششم
احمد ، رياحي بلكويي، 1384 ،تئوري حسابداري ، ترجمه علي پارسائيان ، دفتر پژوهشهاي فرهنگي ، تهران
باقريان ، عباس ، 1386 ، بورس الكترونيك ، استانداردها و شبكه هاي هوشمند نظارتي ، ماهنامه بورس ، شماره 61
بزرگ اصل ، موسي و ولي پور ركني ، 1385 ، آشنايي با مفاهيم و كاربرد زبان گزارشگري تجاري گسترش پذير ، فصلنامه حسابدار رسمي ، شماره 8و9
بزرگ اصل ، موسي ، 1384 ، حسابداري ميانه ، جلد اول ، انتشارات سازمان حسابرسي
ثقفي ، علي و ديگران ، 1384 ، گزارشگري مالي در اينترنت و وضعيت آن در ايران ، فصلنامه مطالعات حسابداري دانشگاه علامه طباطبائي ، شماره 10و11
حافظ نيا ، محمد رضا ، 1377 ، مقدمه اي بر روش تحقيق در علوم انساني ، انتشارات سمت
حسن آقائی ، کامران ، 1385، استفاده از فناوری اطلاعات در گزارشگری مالی ، همایش حسابداری در عصر فن آوری اطلاعات
خاكي ، غلامرضا ، 1384 ، روش تحقيق با رويكردي به پايان نامه نويسي ، انتشارات بازتاب
خلیلی ، لیلا، 1384، مقدمه ای بر ایکس.ام.ال.(XML)، مجله الکترونیکی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران ، شماره چهارم دوره چهارم
دلاور ، علي ،1380 ، راهنماي تحقيق و ارزشيابي در روان شناسي و علوم تربيتي ، نشر ارسباران
شباهنگ,رضا،1384 ،تئوري حسابداري،جلد اول،مركز تحقيقات تخصصي حسابداري و حسابرسي سازمان حسابرسي
عرب مازار يزدي،محمد،1384،گزارشگري مالي در عصر تجارت الكترونيك،فصلنامه دانش حسابرس شماره 19
عرب مازار يزدي ،محمد، 1384،گزارشگري مالي تحت وب : چشم اندازي از آينده،ماهنامه انجمن حسابداران خبره ايران ، حسابدار شماره 167
عالي ور ، عزيز ، 1381 ، صورتهاي مالي اساسي ، انتشارات سازمان حسابرسي ، چاپ ششم
كرباسي يزدي ، حسين ، 1384 ، جزوه درسي تئوري حسابداري (1)
كميته فني سازمان حسابرسي،1385،استانداردهاي حسابداري ، چاپ ششم
گردون زاده ، علي رضا ،1384 ، حسابداري تحت وب و محدوديت هاي اجراي آن ، پايان نامه كارشناسي ارشد حسابداري دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
مداحي، آزاده ، 1386 ، گزارش شناخت وبكارگيري زبان گزارشگري تجاري گسترش پذير
(XBRL)› ، معاونت نظارت بر بورس ها و ناشران
منصوري، فريده، 1385 ، گزارشگري مالي – حسابرسي و آينده ، فصل نامه حسابرس ، شماره 35
مير مجربيان ، حميد ، 1383 ، حسابداري تحت وب و تاثير آن بر گزارشگري مالي داخلي و تصميم گيري ،پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه تربيت مدرس
نادر پور، آتري، 1384، بررسي دلايل عدم انتشار گزارشهاي مالي شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در وب سايت اين شركتها ، پايان نامه كارشناسي ارشد حسابداري دانشگاه الزهرا
هيات تدوين استانداردهاي حسابداري ، 1385 ، مباني نظري حسابداري و گزارشگري مالي در ايران ، مركز تحقيقات تخصصي حسابداري و حسابرسي ، چاپ سوم
منابع لاتين
Ali Saeedi , Jim Richards & Bary Smit , An Introduction To XBRL , Irainan Accounting & Auditing Reviev , Autnmn 2005 , NO 45
Berners and Leet , 1997, Metadata Architect : Document , Metadata and Link, w3 consotium
Debrceny R . glen l Gary , 2001, the production and use of semantically Rich Accounting Reporting On The Internet : XML and XBRL , International Journal Of Accounting Information System
Debreceny R . , Gray G . 1999 , Financial Reporting On The Internet and External Audit , Euro Accounting Review
George Southwell JR , March 2005, how can XBRL Help ?
Haasbroek, Filistea, 2002, “Dissemination Of Annual Report Information On The Internet By South African Companies” , University Of Johannesburg
Jim Richard and Barry Smith , 2004 , An introduction to XBRL .
Muther Talal Momany And Salah Al-Dain et al , Web Based Voluntry Financial Reporting Of Jourdanian Companies , 2006
Pac- Lok Poon et al , 2003 , Internet Financial Reporting , Information Systems Control Journal , Volum 1
Richard B , Dull , Allan W. , Graham , and Aelia , 2003, Web – Based Financial Statement
Richard , J . and Smith , B . (2004) , Taxonomy Design – Concept and Context , Working Paper (not released yet)
Statement Of Financial Accounting Concepts NO 02 , Qualitive Chracteristics Of Accounting Information , Standard , 198
Tehmina, Khan, 2006, Financial Reporting Disclousure On The Internet : An Iternational Perspective , BCom , Melbourne University , mbus , (Accounting) Victoria University
سايت ها :
http / www.bilan .ir
http / www. Hesabras . org
htpp/ www. Sena.ir
htpp/ www.XBRL.ORG