تحقیق در مورد تفسير سوره‏ى يس‏

آيه «77» - آيه «78» - آيه «79» - آيه «80»
«77» أَوَلَمْ يَرَ الْإِنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ‏
آيا انسان نديد (و نيانديشيد) كه ما او را از نطفه‏اى (بى مقدار) آفريديم؟ پس اينك ستيزه جويى آشكار شده است.

«78» وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِىَ خَلْقَهُ قَالَ مَن يُحْىِ الْعِظَامَ وَهِىَ رَمِيمٌ‏
و براى ما مثلى آورد و آفرينش خود را فراموش كرد؛ گفت: چه كسى اين استخوان‏ها را در حالى كه پوسيده است زنده خواهد كرد؟
«79» قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِ‏ّ خَلْقٍ عَلِيمٍ‏
(به او) بگو: همان كسى كه بار اول آنها را آفريد، (بار ديگر) آن را زنده خواهد كرد و او بر هر آفرينشى آگاه است.
«80» الَّذِى جَعَلَ لَكُم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَاراً فَإِذَآ أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ‏
(اوست) آن كه براى شما از درخت سبز، آتش آفريد پس هرگاه بخواهيد از آن آتش مى‏افروزيد.
نكته‏ها:
يكى از مشركان، قطعه استخوان پوسيده‏اى را در برابر پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله خورد كرد و بر زمين ريخت و گفت: چه كسى اين استخوان‏هاى پوسيده را زنده مى‏كند؟ اين آيات در پاسخ اين شبهه و سؤال نازل شد. (103)
مقصود از درخت در اين آيه، دو نوع چوب آتش زنه به نام مَرخ و عَفار است كه عرب‏ها با زدن يكى به ديگرى جرقه توليد مى‏كردند، درست مانند كبريت‏هاى امروزى. (104)
تهيه آتش از درخت سبز، مثالى است كه عوام مى‏فهمند ودانشمندان نيز به خاطر ذخيره شدن انرژى در درخت، راه علمى آن را به دست مى‏آورند. «من الشجر الاخضر نارا»
«خصيم مبين» هم نشانه قدرت خداوند است كه از نطفه‏اى پست و كوچك انسانى با اراده و با شعور و قدرتمند آفريده و هم نشانه فراموشكارى و غرور انسان است كه به صاحب نعمت خود پشت كرده و با قدرتى كه خداوند در اختيار او قرار داده به مجادله و مخاصمه با او مى‏پردازد.
خداوند در آيات متعدد قرآن، انسان را در چند امر اساسى موجودى فراموشكار معرفى مى‏كند، از جمله:
1- آفريدگار خود. «نسوا الله» (105)
2- آفرينش خود. «نسى خلقه» (106)
3- هويت خود. «تنسون انفسكم» (107)
4- روز حساب. «نسوا يوم الحساب» (108)
5 - پند و موعظه دلسوزان. «نسوا حظّاً مما ذكروا به» (109)
پيام‏ها:
1- اگر انسان به ياد ضعف و حقارت خود باشد، هرگز گردنكشى نمى‏كند. «أولم‏ير الانسان... خصيم»
2- توجّه به آفرينش انسان از نطفه، ايمان به معاد را در انسان تقويت مى‏كند. «من نطفة»
3- بدتر از اصل خصومت با حق، آن است كه خصومت شديد و آشكارا باشد. «خصيمٌ مبين»
4- ستيزه‏جوئى انسان با خدا، دور از انتظار و شگفت‏آور است. «فاذا هو خصيمٌ» (كلمه «اذا» براى كار غير منتظره به كار مى‏رود.)
5 - نقل و بيان افكار باطل براى پاسخگوئى به آن مانعى ندارد. «ضرب لنا مثلاً»
6- ريشه‏ى پاره‏اى از اشكالات در مورد قدرت خداوند، توجّه نكردن به نمونه‏هاى مشابه و فراموش كردن سوابق است. «و نسى خلقه»
7- منكران معاد برهان ندارند، هر چه هست استبعاد است. «مَن يحيى العظام»
8 - آزادى در اسلام به قدرى است كه منكران خدا و معاد با كمال شهامت در برابر رهبر مسلمين با صراحت حرف خود را مى‏زنند. «مَن يحيى العظام»
9- سؤال مانعى ندارد و آن چه بد است انگيزه‏هاى لجوجانه و مغرورانه است. «مَن يحيى العظام»
10- ريشه‏ى بعضى از اشكالات عقيدتى، مقايسه ميان قدرت انسان با خداوند است. «مَن يحيى العظام»
11- شبهات عقيدتى بايد پاسخ داده شود، گرچه القاى شبهه از يك نفر باشد. «قال... قل»
12- معاد جسمانى است. «يحيى العظام»